De racistische partij PVV, die de verkiezingen van november 2023 in Nederland won, werd tweede bij de Europese verkiezingen. Het aantal zetels steeg echter van 1 naar 6. De invloed van extreemrechts gaat dus door in Nederland.
In de aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement was een van de meest besproken onderwerpen welke partij eerste zou worden bij de verkiezingen in Nederland. Wordt het de GL-PvdA, of de Partij voor de Vrijheid PVV van Wilders? In Nederland, dat 31 afgevaardigden naar het Europees Parlement mag sturen, eindigde GL-PvdA de verkiezingen met de eerste plaats. De PVV kwam als tweede partij uit de bus. De eerste partij verloor echter zetels, terwijl de tweede er vijf nieuwe zetels bij kreeg.
Het opkomstpercentage bij de verkiezingen was 46,8 procent, het hoogste percentage sinds 1989. GL-PvdA won 8 (-1) zetels met 21,6 procent van de stemmen, terwijl PVV 6 (+5) zetels won met 17,7 procent. De stemmen van andere partijen en het aantal zetels dat ze wonnen waren als volgt: VVD 4 (-1) met 11,6 procent, CDA 3 (-1) met 9,7 procent, D66 3 (+1) met 8,3 procent, BBB 2 met 5,3 procent, Volt 2 met 4,9 procent, PvdD 1 met 4,4 procent, NSC 1 met 3,8 procenten SGP 1 zetel met 3,4 procent.
VERHOOGDE DEELNAME WAS EFFECTIEF
GL-PvdA verklaarde haar verkiezingsoverwinning als een overwinning op Wilders. Opiniepeilingen laten zien dat GL-PvdA als eerste uit de bus kwam omdat het erin slaagde een aanzienlijk deel van haar kiezers naar de stembus te krijgen. Ook moet worden erkend dat men probeert te voorkomen dat de PVV de eerste partij wordt. Aan de andere kant nam GL-PvdA in Nederland deel aan de verkiezingen met een gezamenlijke lijst, maar ze zullen in verschillende fracties deelnemen aan het Europees Parlement. Sommigen van hen zullen in de Groenen-fractie van het EP werken, terwijl anderen in de sociaaldemocratische fractie zullen werken.
WILDERS STEMMERS GINGEN NIET NAAR DE STEMBUS
We kunnen stellen dat de PVV er niet in is geslaagd haar kiezers naar de stembus te krijgen. Drieënvijftig procent van de kiezers die bij de algemene verkiezingen in november 2023 op de PVV stemden, ging bij deze verkiezingen niet stemmen. In zijn vorige verkiezingsprogramma zei de PVV dat hij zowel de Europese Unie (EU) als de Euro zou verlaten. Maar bij de laatste verkiezingen heeft de PVV over beide onderwerpen niets gezegd. Met andere woorden, Nederland blijft zowel lid van de EU als lid van de monetaire unie. De slogan van de PVV bij deze verkiezingen was “Nederland op 1”.
STEMMEN GEDAALD, MAAR AANTAL GEDEPUTEERDEN GESTEGEN
Ondertussen vond een aanzienlijk deel van de PVV-stemmers het niet realistisch om uit de EU te stappen. Kiezers stemden in november 2023 op de PVV, waarmee de partij de grootste regeringspartnerpartij is geworden. Het kabinet dat binnenkort gevormd wordt, heeft verwachtingen gewekt over zaken als het beperken van immigratie naar Nederland. Het is daarom te vroeg om uit de EP-verkiezingsuitslag te concluderen dat de kiezers die niet naar de stembus zijn gegaan de PVV hebben opgegeven. Sommige optimistische interpretaties van de tweede plaats van de PVV bij de verkiezingen als het begin van haar neergang zijn ook niet realistisch. De PVV, die voorheen met één zetel in het Europees Parlement vertegenwoordigd was, zal de komende vijf jaar met 6 zetels vertegenwoordigd zijn. Dit feit laat zien dat de opkomst van extreemrechts doorzet.
Het Nieuw Sociaal Contract (NSC), dat een grote doorbraak kende door 20 zetels te winnen bij de Nederlandse parlementsverkiezingen, slaagde er slechts in één zetel te winnen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. Uit onderzoek blijkt dat slechts 14 procent van de kiezers die bij de algemene verkiezingen op de NSC stemden, bij deze verkiezingen op dezelfde partij stemde. Acht procent van de NSC-stemmers stemde op de CDA. Algemene opiniepeilingen laten ook een daling van de NSC-stemmen zien. Geschat wordt dat het labiele gedrag van partijleider Omzigt tijdens de coalitieonderhandelingen hierbij een rol kan spelen.
